Een bijzondere ontmoeting

Momenteel ben ik alleen in New York, zonder bus en zonder mijn hond. Even wennen, zo zonder eigen voertuig en de bijbehorende vrijheid. Ook de grootsheid van de stad overvalt me. In een oogwenk hebben honderden mensen je gepasseerd, allen verzonken in hun eigen gedachten, met een koptelefoon op of verwikkeld in een conversatie. Voor het eerst voelde ik me behoorlijk onwennig als solo-reiziger. Tot ik de dakloze Brian ontmoette op Times Square.

Als meisje alleen moet je uitkijken met wie je contact maakt, dat is me altijd op het hart gedrukt. En de meeste daklozen die ik hier heb rond zien lopen, zitten volop aan de dope, kijken verward uit hun ogen of lijken compleet van deze wereld te zijn. Niet bepaald het slag mens waarmee je contact maakt zonder je eigen veiligheid in het spel te zetten.

Maar op het moment dat ik oogcontact maakte met Brian, wist ik meteen: dit is een geval apart. In de hectiek van het hart van New York, stonden we samen te schuilen voor de regen die met bakken uit de lucht kwam. Ik weet nog steeds niet wat het precies was, maar mijn onderbuikgevoel vertelde me dat het goed zat. En misschien klinkt het riskant of ondoordacht, maar in situaties als deze vertrouw ik volledig op mijn intuïtie.

Quasi nonchalant stond Brian tegen de gevel van de H&M. Een schril contrast: zijn erbarmelijke kleding tegen de gigantische reclameborden met de laatste trends achter hem. Op een doordrenkt kartonnen bordje stond dat hij een veteraan was, die door pech op straat was beland. En verhaal dat vaker wordt gebruikt om medelijden te wekken, maar ik geloof dat Brian de waarheid vertelde.

Ik weet niet meer precies wàt de aanleiding was dat we in gesprek raakte. Misschien was het de regen. Maar voordat ik het wist waren we verwikkeld in een conversatie dat alle kanten op ging. Brian was minstens twee keer zo oud als ik, maar had energie voor ons beide. Al gauw vertelde hij mij dat hij een bipolaire stoornis had overgehouden van de trauma’s uit zijn tijd als militair. Dat verklaarde zijn ontembare energie, hij zat duidelijk in een ‘high’, al was hij nuchter op dat moment.

Hij vertelde me dat het leven op straat hard was. De opvang voor daklozen was waardeloos en de onderlinge concurrentie meedogenloos. Zo was zijn tas eerder die dag gestolen door een ‘collega’, zoals hij dat zelf benoemde.

Ik was gefascineerd door zijn verhalen en, ondanks alle wijze lessen van mijn (groot)ouders in mijn achterhoofd — ga nooit met vreemden mee –, nodigde ik hem uit voor een biertje en een maaltijd in een bar. Tegen een voorwaarde: hij moest me een leuk, lokaal barretje laten zien. Ik was de chaos van Times Square helemaal zat.

Dat liet hij zich geen twee keer zeggen. Met een twinkel in zijn ogen waarschuwde hij me: ‘we gaan als locals de stad door.’ En voordat ik het doorhad, zette hij de pas er in en verdween in een noodgang tussen het toeterende, compleet vaststaande verkeer. Vergeet de stoep, vergeet de stoplichten. Locals lopen over de straat. In de chaos van een wereldstad creëert men zijn eigen regels. ‘Dit is pas écht New York’, dacht ik bij mijzelf, terwijl ik haastig hem probeerde te volgen.

Compleet doorweekt, koud en ik buiten adem, komen we aan bij een gezellig barretje, dichtbij het busstation van New York. Ik bestel twee bier en een simpele maaltijd. Met dezelfde snelheid als we door de stad maneuvreerde, vertelde Brian zijn levensverhaal. Soms had ik moeite hem te volgen, met zijn zwaar New Yorks accent en het tempo waarin hij sprak.

Van wat ik begreep groeide hij op in een vrij rijk gezin in Brooklyn, New York. Maar na zijn tijd als militair, ging alles mis. Tijdens zijn diensttijd had hij trauma’s opgelopen, die het leven nadien moeizaam maakte. Om zijn hoofd te kalmeren, begon hij met het roken van wiet, in de tijd dat het nog illegaal was in Amerika. Hij belandde op de verkeerde plek, om de verkeerde tijd en werd opgepakt omdat hij de drug op zak had.

Hij eindigde in de gevangenis. Ik weet niet hoe lang hij daar heeft gezeten, maar na zijn vrijlating stond hij onderaan de sociale ladder. Jaren later deed hij nog een poging om een eigen bedrijf te runnen, maar vanwege zijn verleden liep dat niet helemaal op rolletjes. Hij vertelde me dat hij niet de juiste hulp kon krijgen, omdat hij niet aan de harddrugs zat, niet verslaafd was of overmatig alcohol dronk. Een gevalletje ’tussen wal en schip’.

Maar wat mij nog het meest opviel, was zijn optimisme en eerlijkheid. Natuurlijk moet ik niet vergeten dat hij op dat moment in een ‘high’ zat, maar dan nog, het is en blijft een mens. We waren het er over eens dat de wereld wel wat meer compassie kon gebruiken. Niet uit zelfzucht om zijn eigen situatie te verbeteren, maar ten goede van de maatschappij in het algemeen. “I’ll will be fine anyway,” drukte hij me regelmatig op het hart. Hij wilde duidelijk geen medelijden.

‘I got nothing to lose, so what should I worry about?‘ was ook een van de zinnen die me bijgebleven is. Hij vertelde me dat hij desondanks de tegenslagen het leven positief inzag. Een mentaliteit waar veel mensen wat van kunnen leren. Nog voor kerst wil hij New York verlaten en zijn geluk op het platteland beproeven: ‘This city is making me sick‘. Het enige dat hem nog in de stad hield, was het wachten op een nieuw ID-kaart zodat hij legaal door het land kon reizen.

Een paar uur later. Ik zit in de metro op weg naar mijn hostel. Mijn hele lichaam gloeit van opwinding. Natuurlijk weet ik niet 100% zeker of Brian me de waarheid vertelde, maar ik geloof graag dat hij dat wel deed. Zijn ogen logen niet. In een stad waar iedereen in zijn eigen wereld lijkt te zijn en niet om zich heen lijkt te kijken, ben ik blij dat er zulke pareltjes als Brian rondlopen. Ik ben dankbaar dat onze paden kruisten, ondanks zijn achtergrond, welzijn of uiterlijk. Deze mensen maken het waard om alleen de wereld over te reizen.

Brian, ik wens je het allerbeste.